Grafische Partituren Project

‘Doe mee met het KlankKleurFestival en word componist!’ Dit was de uitnodiging aan beeldend kunstenaars die het KlankKleurFestival rondstuurde. Een tiental kunstenaars gaf gehoor aan deze uitdaging. Zij verdiepten zich enkele weken lang in klanken, instrumenten, gemoedstoestanden en muzikale concepten. (Moesten wij hun avonturen hier beschrijven, dan zouden we lang moeten uitweiden… komt u naar het festival, daar staan de artiesten u graag zelf te woord!) De meeste kennen geen notenschrift en gebruikten daarom uitsluitend hun eigen persoonlijke intuitie en visuele taal over welk beeld welk geluid zou opleveren. Juist het feit dat zij allemaal succesvolle beeldend kunstenaars zijn, overtuigde ons dat zij aan dit concept een heel bijzondere bijdrage zouden leveren. Op de expositie kunt u het resultaat zien. Omdat deze kunstwerken gemaakt zijn met de bedoeling om gespeeld te worden, heten ze Grafische Partituren.

Wat is een Grafische Partituur eigenlijk?

In de jaren 50 van de 20e eeuw ontstond de eerste grafische partituur, gemaakt door Earle Brown. Het is een echte compositie, bedoeld om door musici gespeeld te worden, maar dan zonder het notenschrift dat wij in de westerse muziekwereld kennen. De muziek wordt weergegeven in een beeld. Hoe dat beeld eruitziet, is bij elke Grafische Partituur anders. De speler kijkt ernaar en gebruikt zijn fantasie en intuïtie om te reageren op wat hij ziet. Improviseren, maar de grafische partituur kan ook heel concrete opdrachten bevatten. Alles is mogelijk. Het is dan ook geen wonder dat de Grafische Partituur juist in de experimentele zestiger jaren heel populair werd. Deze vorm is niet alleen erg vrij maar ook laagdrempelig: Iedereen kan een Grafische Partituur maken of uitvoeren. Strijktrio Prisma experimenteerde in de afgelopen weken met concerten waarbij het publiek zelf een grafische partituur tekende, die vervolgens door het trio werd uitgevoerd. Dit idee kreeg enorm veel respons van het aanwezige publiek. De ervaring, voor zowel kinderen als volwassenen, om een tekening te maken en die ter plekke in klank omgezet te horen voor het hele publiek, maakt dat je even extra voelt dat je bestaat.

De expert

Het festival nodigde een Grafische Partituren-expert uit: Anton Lukoszeviese, afkomstig uit Litouwen en woonachtig in Engeland. Anton is cellist, beeldend kunstenaar en performer tegelijk en specialiseerde zich in Grafische Partituren. Enkele ervan zal hij in het festival zelf ten gehore brengen.

De expositie

De expositie was te zien op vrijdag 10 juni 2011 bij de opening van 17.00 uur tot 19.30 uur, voor en na de voorstellingen en in de pauzes. Op zondag 12 juni 2011 om 16.30 uur gingen de Partituren naar de bovenzaal voor het slotconcert. Alle Grafische Partituren werden uitgevoerd in het festival door de aanwezige musici. Wie wat speelt en wanneer werd pas op het laatste moment beslist. Meer informatie hierover volgde op het festival zelf.

Het festival bevatte Grafische Partituren van:

Anton Lukoszeviesze (expert), Karien van Assendelft, Kat Davids, Joris Geurts, Willem Gorter, Sipke Huismans, Wobbe van der Meulen, Toine Moerbeek, Harm Mouw, Rudolf Valster, Marjan Verkerk

Onder voorbehoud: Gijs Assmann, Paul Husner, William Lindhout, Isabelle Wentzel